���������� ������������ ���� ������ ��������������

4-قطعه قطعه یا آهنگ اثری از یک آهنگساز است که برای ساز و یا سازهای به خصوصی ساخته می شود. هدف نهایی آموزش و تربیت یک نوازنده، اجرای این بخش است. برای هنرجویی که به درجه نوازندگی رسیده است نوع قطعه می تواند مهم نباشد و در واقع این هنرجو می تواند بسته به سلیقه و روحیات خود قطعه مورد نظرش را خود انتخاب کند. اما برای هنرجویی که در مرحله آموختن است انتخاب قطعه باید مناسب با سطح نوازندگی او باشد. از آنجایی که معمولا آهنگسازان در تصنیف قطعات خود اهداف آموزشی خاصی را دنبال نمی کنند ممکن است آثار ساخته شده آنها مناسب آموزش به هنرجو نباشد. بنابراین موسیقیدانان و مولفین کتب آموزشی موسیقی، برای بهره بردن از این گونه قطعات معمولا آنها را تا جاییکه به محتوای قطعه لطمه وارد نشود ساده می کنند. به اینگونه قطعات، قطعات ساده شده (Simplified Pieces) گفته می شود. به عنوان مثال اجرای بخشی از سمفونی شماره 5 بتهوون توسط پیانو و برای یک هنرجو که در مرحله آموزش پیانو قرار دارد امکان پذیر نیست. چرا که این قطعه برای ارکستر بزرگ نوشته شده است و نه برای یک ساز به تنهایی. در اینجا علاوه بر ساده کردن، باید قطعه به گونه ای تغییر یابد که مناسب اجرا توسط پیانو گردد و در عین حال یاد آوری کننده سمفونی 5 برای شنونده باشد. در هر جلسه آموزش پیانو، مربی قطعه مناسب با توان هنرجو را برای وی انتخاب کرده و در اختیار او قرار می دهد. گرچه درخواست هنرجو برای یادگیری آهنگ مورد علاقه اش نمی تواند از از سوی مربی مربوطه نادیده گرفته شود ولی با اینحال وی باید در نظر داشته باشد که در صورتی که قطعه درخواست شده در حد توانایی او نباشد، سعی در اجرای قطعه به هر طریق و نگرفتن نتیجه مناسب می تواند انگیزه یادگیری و اعتماد به نفس را در وی کاهش دهد و چه بسا وی را از ادامه یادگیری موسیقی منصرف نماید.

3- تمرینات تکنیکی هدف از تمرینات تکنیکی برایر آموزش پیانو، رفع ضعفهای اجرایی هنرجوی پیانو است. این ضعف ها در ساز پیانو می تواند کندی در اجرا، ضعف انگشتان به خصوص انگشتان دست چپ در اجرای سریع و روان قطعات، هماهنگ نبودن دو دست، ضعف در تشخیص و هماهنگی ضرب و ریتم و ... می باشد. به علاوه. بسته به سطح نوازندگی هنرجوی پیانو تمرینات تکنیکی مناسبی وجود دارد که موجب آشنایی وی با تکنیک های نوازندگی پیانو خواهد شد. این تمرینات با صلاح دید مربی برای هنرجوی پیانو در نظر گرفته خواهد شد.

سلفژ کلمه سلفژ ممکن است برای بسیاری از هنرجویان مبتدی نا آشنا باشد. معنی این کلمه نت خوانی است. در این بخش هنرجو باید با مبانی نت خوانی به صورت تئوری و عملی آشنا شود. برای خواندن و نوشتن موسیقی از خط مخصوص موسیقی یا خط نت استفاده می شود که همه هنرجویان برای فراگیری اصولی سازشان به آن نیاز دارند. خط موسیقی ابزار و الفبای آموزش در موسیقی است که مانند هر خط دیگری از نشانه ها و قواعد خاص خود بهره می گیرد. از آنجا که یادگیری و تسلط بر این خط نیازمند تمرین فراوان و همچنین صرف زمان کافی است از این روهنرجویان برای کسب موفقیت در سازشان باید از همان ابتدا یادگیری خط نت را در راس کار خود قرار دهند. سلفژ خود شامل دو بخش است: الف) سلفژ سازی و یا پارلات (Parlati) هدف این بخش از سلفژ آشنایی هنرجو با نت های موسیقی (از بم ترین تا زیرترین در گستره صوتی- موسیقایی)، درک ریتم و ریتم خوانی ، تقویت سرعت در چشم خوانی (Reading) و تسلط وی بر اجرای نت های مورد نظر است. ب) سلفژ آوازی و یا کانتات بخش آوازی سلفژ تربیت گوش (Ear Training) هنرجو از نظر آوایی و درک صوت و نیز آموزش وی برای خواندن و سراییدن صحیح نت های موسیقی است. از نظر اصول آموختن موسیقی سلفژ یکی از پایه ای ترین و تاثیرگذارترین بخش ها برای تربیت یک نوازنده و یا خواننده است. لذا عدم آشنایی هنرجو با این بخش موجب تضعیف پایه آموزش موسیقی در وی خواهد شد.

از آنجائی که اکثر هنرجویان و نو آموزان در شروع یادگیری پیانو اطلاعات کمی در مورد نحوه تمرین و یا روشهای یاد گیری یک ساز دارند داشتن آگاهی کافی و همچنین دورنمایی کلی از مسیری که پیش رو دارند می تواند به آنها در هر چه بهتر پیمودن این راه کمک کند. در این مقاله سعی کرده ایم تا حد امکان به این موضوع بپردازیم . به طور کل هنرجو برای یادگیری اصولی یک ساز نیازمند فراگیری مطالب زیر است : 1- تئوری موسیقی محور اصلی تئوری موسیقی، بحث در مورد ماهیت، اصول، قواعد و همچنین خواندن و نوشتن و اجرای موسیقی است. همه کسانی که به نوعی به فعالیت در زمینه موسیقی می پردازند نیازمند یادگیری تئوری موسیقی می باشند. بهرمندی از دانش تئوری موسیقی در کنار فعالیت های عملی می تواند پیشرفت یک هنرجو را تضمین کند. خوشبختانه کتاب های مختلفی در زمینه تئوری موسیقی در کشورمان منتشر شده است که هنرجو می تواند به تنهایی یا زیر نظر مربی به یادگیری مفاهیم آن بپردازد. از میان کتاب های منتشر شده در ایران شخصا کتاب تئوری موسیقی تالیف استاد پورتراب را می پسندم. این کتاب در عین سادگی و روان بودن تقریبا به همه مباحث تئوری موسیقی پرداخته است و می تواند مرجعی مناسب برای علاقه مندان به موسیقی باشد.

یک تکنسین ماهر پیانو براب کوک پیانو میداند که چگونه یک پیانوی گرانقیمت را طوری کوک کند که با تغییرات رطوبت، کشش اغلب سیمهای آن به مقدار مساوی بالا یا پایین برود و پیانو به مدت طولانی خوش صدا بماند. مدت زمان کوک پیانو توسط یک تکنسین ماهر عموما بین ۹۰ تا ۱۵۰ دقیقه می‌باشد. افراد غیر حرفه‌ای به دلیل نداشتن مهارت حتی ممکن است یک روز کامل را با پیانو مشغول باشند و به دلیل اعمال چرخش و کشش غیر اصولی به پین بلاک، در پایان کوکی غیر پایدار به شما تحویل می‌دهند. این رفتار غیر حرفه‌ای می‌تواند به پین بلاک پیانو آسیب جدی وارد کند. مقایسه کوک با تیونر الکترونیکی و کوک با گوش ابزارهای کوک الکترونیکی (Electronic tuning devices) در حال حاضر توسط بسیاری از تکنسین های ماهر، حتی آنهایی که توانایی کوک با گوش را دارند نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. بر خلاف گوش ما، ETD ها توانایی شنیدن چند صدا را به طور همزمان ندارند. این ابزارها نمی‌توانند فواصل و ضربه‌ها (beats) را بشنوند و یا دو سیم را به صورت هم فرکانس با یکدیگر کوک کند. به هنگام استفاده از ETD دیگر نیازی به ایجاد یک temprament در اُکتاو میانی نیست و تکنسین می‌تواند کار را با بم ترین نت پیانو آغاز کند و به ترتیب تا زیرترین نت پیش برود.

برخلاف تصورات رایج، پیانوهای نو بیشتر از پیانوهای کارکرده نیاز به سرویس و مراقبت دارند. سیم‌ها و صفحه صدای پیانوهای نو در چند سال اول استفاده بسیار ناپایدار است و مدتی طول می‌کشد تا به وضعیت پایدار برسند، به همین دلیل بهتر است هر سال ۴ تا ۶ بار کوک شوند. اغلب فروشندگان پیش از ارسال پیانو،‌ آن را کوک می‌کنند و پس از ارسال نیز یک یا دوبار به صورت رایگان آن را کوک می‌کنند. بسته به تعداد دفعات کوک (‌چه در کارخانه و چه در محل فروشگاه)‌ میزان پایداری کوک پیانو پس از فروش تغییر می‌کند. در اینجا نقش کوک‌های انجام شده پس از فروش بسیار مهم است. عدم کوک منظم پیانو در چند سال اول، فرآیند تثبیت کوک پیانو را به تأخیر می‌اندازد. قیمت و کیفیت قطعات پیانو نیز نقش بسیاری در پایداری کوک آن دارد. سازندگان پیانو، با توجه به قیمت نهایی پیانو و سطح انتظارت مشتریان خود میزان کیفیت و پیچیدگی فرآیند ساخت پیانو را طرح‌ریزی می‌کنند. پیانوهای گران‌قیمت و حرفه‌ای به دلیل استفاده از طراحی بسیار پیشرفته، مواد و قطعات مرغوب،‌ به کارگیری استادکاران خبره و فرآیندهای پیچیده و مدرن ساخت نسبت به پیانوهای ارزانقیمت راحت‌تر کوک می‌شوند و ثبات کوک بهتری دارند. البته در سال‌های اخیر با توسعه اتوماسیون در صنعت ساخت پیانو واستفاده از ماشین‌آلات مدرن این تفاوت در مقایسه با چند دهه قبل بسیار کاهش پیدا کرده ولی همچنان قابل لمس است. سوالات خود را درباره دوره های آموزش پیانو در آموزشگاه موسیقی برومند از طریق تماس تلفنی بپرسید.

به طور کلی، تغییرات فصلی در رطوبت هوا بزرگترین عامل به هم خوردن کوک در پیانو سالم و بدون مشکل محسوب می‌شود. تغییر رطوبت می‌تواند به مقدار بسیار جزئی اندازه صفحه صدا پیانو را کوچکتر و یا بزرگتر کند و همین تغییرات بر روی کشش سیم‌ها تأثیر می‌گذارد. چنانچه تغییرات رطوبتی شدید باشد، میزان تغییر در کشش سیم‌های پیانو به قدری زیاد می‌شود که تکنسین مجبور می‌شود در هر بار کوک تغییر بسیار زیادی در کشش سیم‌ها ایجاد کند. هر چقدر پیانو بیشتر از کوک خارج شده باشد به همان مقدار کوک بعدی ناپایدار خواهد بود. در چنین مواقعی معمولا تکنسین موضوع انحراف بیش از اندازه در کشش سیم‌ها را به مشتری توضیح می‌دهد و به آنها توصیه می‌کند برای اینکه کوک پیانو پایدار بماند، یک یا دو هفته بعد مجددا آن را کوک کنند. اگر پیانو به طور مرتب و در فواصل معین کوک نشود تقریبا هیچ وقت کوک نخواهد بود! حتی پس از انجام هر بار کوک. زیرا با تغییرات شدیدی که تکنسین در کشش سیمها اعمال می‌کند تنها چند دقیقه بعد از کوک مجددا پیانو از کوک خارج میشود. من مشتریان بسیاری دارم که برای پایدار بودن کوک پیانو‌ تقریبا هر ماه آن را کوک می‌کنند. پیانوهای مورد استفاده در کلاس و مدارس موسیقی معمولا ۲ تا ۳ بار در ماه کوک می‌شوند. پیانوهای مورد استفاده در سالن‌های کنسرت حتی اگر مورد استفاده قرار نگیرند هفته‌ای یکبار کوک می‌شوند تا کشش سیم‌ها همیشه نزدیک به کوک اصلی حفظ شود. یکی از بهترین راه‌های تثبیت کوک پیانو استفاده از ابزار تنظیم رطوبت برای پیانو است. این ابزار در انواع مختلفی ساخته می‌شوند . برخی از آنها می‌توانند رطوبت کل خانه را تنظیم کنند. برخی فقط برای تنظیم رطوبت اتاق پیانو طراحی شده‌اند و برخی دیگر بر روی پیانو نصب شده و رطوبت فضای درون پیانو را تنظیم مي‌کنند. برای اطلاعات بیشتر می توانید از مدرسان و کارشناسان موسیقی در آموزشگاه پیانو در آموزشگاه موسیقی برومند کمک بگیرید.

چرا پیانو کوک را نگه نمیدارد ؟ اولین چیزی که باید در نظر بگیریم شرایط فیزیکی پیانو است، چیزی که اغلب مشتریان نسبت به آن آگاه نیستند. ممکن است پیانو به دلیل عمر بالا و فرسودگی دچار مشکل شده باشد. عوامل مختلفی نظیر وجود قطعات و قسمتهای شکسته در پیانو به همراه برخی مشکلات دیگر ممکن است موجب ناتوانی پیانو در نگه داشتن کوک شود. پین بلاک ــــــ پین بلاک صفحه‌ای از جنس چوب چند لایه است که در زیر فریم چدنی (‌در پیانوهای گرند در پیشانی ساز و در پیانوهای دیواری پشت قسمت فوقانی فریم چدنی) قرار دارد و گوشی‌های کوک (pins) را در سوراخهای خود به شکل بسیار محکم نگه می‌دارد. با گذشت زمان قطر این سوراخ‌ها به دلیل پوسیدگی و کاهش رطوبت چوب کمی افزایش می‌یابد و در نتیجه باعث می‌شود گوشی نتواند فشار کشش سیم را تحمل کند. همچنین ممکن است شکستگی‌هایی در سوراخ‌ها و یا بین لایه‌های پین بلاک ایجاد شود. بین بلاک شکسته و یا فرسوده مهمترین علت ساختاری برای عدم نگهداری کوک محسوب‌ می‌شود. برای آشنایی بیشتر با پیانو از مربی و مدرس پیانو خود در آموزشگاه موسیقی یا آموزشگاه پیانو کمک بگیرید.